Kule Vinç Topraklaması Nasıl Yapılır?
Kule vinç topraklaması prosedürü mutlaka yapılması gereken bir uygulamadır. Kule vinç yüksekliği nedeni ile yanlardan ya da yukarıdan yıldırım isabet alma tehlikesi ile karşı karşıyadır. Üstelik yapının yükselmesi ile birlikte kule vinçler de tasarımları gereği sürekli yükselirler. Hatta çalışmalar sırasında 180 metreye kadar yükselen kule vinçler dahi bulunmaktadır. İşte bu nedenle yuvarlanan küre prensibi göz önünde tutularak kule vinç topraklaması yapılmalıdır.
Kule vinç sertifikası nasıl alınır? İnceleyebilirsiniz.
Vinçler ve Yıldırım Hasarları
Vinçlerin yıldırım çekme riski daima göz önünde tutulması gereken bir olgudur. Vinçler çok uzun olmaları nedeni ile yukarıdan ve yanlardan yıldırıma maruz kalabilirler. Kule vincin yıldırımdan alabileceği başlıca hasarlar şunlardır:
- Sensörlerin yanması,
- Elektrik sistemlerini zarar görmesi,
- Vincin devrilmesi,
- Vinçte çalışan operatörün zarar görmesidir.
Kule Vinç Topraklaması Yuvarlanan Küre Prensibi
Kule vinç topraklaması yapılarak yıldırım yönlendirmesi yapılmalıdır. Normal şartlar altında vinç kesitleri yıldırım deşarj ettiği elektriği toprağa ulaştırır. Fakat vinçler çok yüksek oldukları için zaman zaman yıldırım etkisi vinçlere yandan da gelebilir.
Bu sebepten vinçlerin tam tepe noktasına yakalama uçları yerleştirilmelidir. Bu kollar ile yıldırım toprağa yani yere doğru yönlendirilir. Bu sistemle vincin ve operatörün güvenlik altına alınması yuvarlanan küre metodu olarak adlandırılıyor.
Yakalama ucu ile yıldırımın etkisi yakalanır. Bu aşamada darbenin şiddeti nedeniyle vincin devrilme riski vardır. İşte burada da en önemli güvenlik faktörü vinç topraklamasını çok iyi yapılmış olması gerekir.
Kule Vinç Topraklaması Dirençleri
Toprak geçiş dirençlerine mümkün olduğu kadar hızlı yol verilebilmesi ve yönlendirilebilmesi için olabilecek en düşük dirence indirme yapılması gerekir.
Bu çalışmada önemli olan levhanın kazıklı topraklama ya da ağ yöntemi gibi değişik hesaplamalarının doğru olarak yapılmış olmasıdır. Dikkat edilmesi gereken ana konu vincin en az 4 nokta üzerinden korunabilmesidir.
Belli noktalarda uzun zaman çalışılacak ise ve insan miktarı çok yoğun ise yani bölge kalabalık ise, bu tip şantiyelerde yuvarlanmış küre metodu gereği, tasarlanmış dik ve yan yerleştirilmiş yakalama çubukları, yalıtımı çok iyi yapılmış iletkenlerle toprak zemine kadar taşınabilmelidir.
Yıldırım etkisini alan vincin darbeyi nötrleyebilecek bir tertibatı yok ise, momentum bozulması sonucu vinç devrilmesi gibi çok çok tehlikeli olaylar yaşanabilir.
Özetle söylemek gerekirse elektrik akımından oluşan darbenin yönlendirilmesi ile kule vinç topraklaması için çalışmalar yapılırken çok dikkatli olunması ve hesaplamaların doğru olarak yapılması problemlerin oluşumunu önleyecektir.
Ayrıca kule vinç operatörü kabine nasıl çıkar? Yazımızdan bakabilirsiniz.
Kule Vinç Topraklaması Çalışmalarında Temel Dünya Standardı
Kule vinç yuvarlanmış küre ile yıldırımdan korunması için referans alınabilecek Dünya standardı IEC 62305’dir.
Vinç sistemi üzerinde kullanılan ürünler IEC 61643 standardın belirtildiği gibi vinç sisteminde 10/350 ms eğrilerinde mükemmel şekilde test edilmelidir.
Kule vinç tasarımında bütün hesaplamaların FEM ya da DIN 14018 ve/veya 15020 standartlarına uygun olması şartı vardır. Bu standartlar kapsamında vinç kaldırma ekipmanlarını taşıması gereken şartlar da açıkça belirtilmiştir. Vinç kaldırma elemanları şunlardır:
- Zincirler,
- Halatlar,
- Tamburlar,
- Kancalar
Bunların muayenesi ile birlikte vinçleri bakımı, periyodik kontrolleri, fiziksel muayeneleri ile teknik şartnamede belirtilen maddelere uygun olup olmadığı kontrol edilmelidir.
Periyodik Topraklama Muayenesi
Kule vinçlerin periyodik topraklama kontrolü yapılmalıdır. Kule vinçler bilindiği gibi elektrikle çalıştığı için gerek çalışan güvenliğinin gerekse insan sağlığının korunması için belli aralıklarla periyodik olarak topraklama muayenesinin yapılması gerekir. Bu konuda ‘’İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlı ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’’ ile ‘’Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği’’ kapsamı içindeki maddeler ile bu periyodik muayeneler zorunlu tutulmaktadır.
Kule vinç topraklaması konusunda yazıda belirtilen standartlar göz önünde bulundurulmalıdır.